De impact van een dobberend flesje op de oceaan dat leidde tot By the Ocean we Unite

Thomas van Thiel is spontaan, enthousiast en iemand met veel energie. “Als ik ergens voor ga, ga ik er vol voor. Ik ben best een dromer. Dat kan tot hele grote maar ook kleine dromen leiden. En soms kan mij dat enigszins in de war schoppen, omdat er dan teveel dromen zijn. Doordat ik heel enthousiast ben vind ik eigenlijk alles wel leuk en daardoor wil ik dan weleens teveel. Ik heb een enorme passie voor het zeilen en reizen; beiden staan centraal in mijn leven. Het onderweg zijn vind ik namelijk te gek en als dat dan op een zeilboot is, is dat de ultieme ervaring. Met alleen natuurkracht een object van a naar b sturen over meer dan twee derde van de wereld; dat idee fascineert mij. En dan kan ik ook heel filosofisch worden.”

Waar laat je je peuken midden op zee

Duurzaamheid heeft niet altijd een rol gespeeld in het leven van Thomas. “Er was een tijd dat ik daar niet veel mee bezig was. Op een gegeven moment speelde het wel onbewust een rol denk ik en dat komt echt door het zeilen. Ik ben namelijk een roker en met roken creëer je toch een stukje plastic afval. Dat stop ik al jaren in mijn zakken; deze stinken dan ook best wel, haha. En het dan natuurlijk wel eruit halen voordat het de wasmachine ingaat.”

Na veel te hebben gezeild op de meren in de omgeving van Almere was het tijd om te kiezen voor open zee. “Ik zeilde al jaren op kleine boten op het Gooimeer en Gouwmeer. Op een gegeven moment ben ik toen naar Noorwegen gelift waar ik op een boot kon stappen om mee terug te varen naar Nederland, dat was een te gek avontuur. Ook was dat mijn allereerste ervaring met het zeilen op zee, nu zo ongeveer tien jaar geleden.

Vervolgens ben ik opnieuw gaan liften met een bordje “Caribisch gebied” erop. Met de auto ben ik toen in Portugal beland waar ik langs de steigers ben gaan lopen om een boot te vinden. Uiteindelijk ben ik met één van de boten daar op de Canarische eilanden aangekomen. De eerste steiger die ik daar op kwam lopen zag ik meteen de ‘Wilde Vaart’ liggen van Laurens, Paul en Frederiek. Met Laurens heb ik vroeger samen zeilles gegeven en Paul en Frederiek kende ik ook allebei uit Almere. Zij hebben drie jaar aan hun boot geklust en waren onderweg naar het Caribisch gebied. Met hun kon ik toen meeliften.

Je gevoel wordt ook anders; op zee ben je volledig één met de natuur.

Thomas van Thiel

Tijdens deze oversteek van 22 dagen zeilen, zagen we na ongeveer tien dagen een plastic flesje vlak langs de boot drijven. Voor een organisatie op de Canarische eilanden waren we al bezig samples te verzamelen in het kader van nanoplastics. Aan zeezeilers werden dan oude colaflessen meegegeven om te vullen met zeewater voor wetenschappelijke doeleinden. Aan boord hadden we dus ook al gesprekken over vervuiling en duurzaamheid. Maar toen dat plastic flesje zo visueel in beeld kwam was dat opeens een hele bewustwording daar op dat schip. Je moet namelijk bedenken dat als je lang op zee zit er opeens heel veel tijd overblijft zodra eenmaal de zeilen omhoog zijn gegaan. We beseffen niet altijd dat er 24 uur in een dag zitten, maar op zee wordt dat heel duidelijk. En zo’n zeilboot gaat ook nog eens niet zo hard. Je moet je daar dan echt aan overgeven. Je gevoel wordt ook anders; op zee ben je volledig één met de natuur. Dus dat plastic flesje kwam heel hard binnen. We kwamen er daar aan boord toen ook achter hoe weinig we eigenlijk wisten van de plastic vervuiling. Je hebt bijvoorbeeld ook geen internet om iets op te zoeken. Als je dan vervolgens in het Caribisch gebied aan land komt en je ziet hoeveel plastic daar op de eilanden ligt; daar schrok ik toen wel erg van.  

Deze bewustwording kreeg uiteindelijk ook invloed op mijn passie voor zeilen. Aan de ene kant wilde ik namelijk heel graag een wereldreis gaan maken maar aan de andere wilde ik ook meer leren over de plastic vervuiling.”

Revalideren, schrijven, dromen

“Ik ben uiteindelijk van Curaçao naar Nederland gevlogen waar ik eerst nog op de ‘Twister,’ een tweemaster van 48 meter, heb gewerkt. Op een gegeven moment moest ik voor mijn schouder naar het ziekenhuis. Daar kwamen ze door oplettendheid erachter dat ik een chronisch lekkende aortaklep had waarvoor ik geopereerd moest worden. Dat maakte dat jaar wel even anders. Ik besloot om de Enkhuizer Zeevaartschool, waaraan ik ooit was begonnen, af te gaan maken. Omdat ik drie maanden moest revalideren en veel thuis op bed lag niks te doen leek dat mij de ideale tijd om te studeren. De eerste week van de revalidatie heb ik toen ook het plan voor By the Ocean we Unite geschreven. Aangezien ik nogal enthousiast ben en een dromer en mij daarnaast volledig in iets kan vastbijten liep dat al snel uit de hand: een zeiltocht naar Noorwegen met de focus op plastic vervuiling die wij na mijn examens zouden gaan maken.”

“Op de Enkhuizer Zeevaartschool hadden wij een studieclubje waarmee we altijd naar Rotterdam gingen om op de ‘Fantastiko,’ de boot van Huub, een studiegenoot, te studeren. Toen heb ik tegen Huub gezegd: joh, jij hebt eigenlijk het ideale schip en ik heb het idee, zullen we het plan voor By the Ocean we Unite gaan uitvoeren? Hij heeft toen voor een voordelige prijs het schip aan mij verhuurd. In de wijnproeverij tegenover de ligplaats van de ‘Fantastiko’ hebben we vervolgens een informatieavond over de reis naar Noorwegen georganiseerd. Na die avond hadden we al meteen twee mensen die hadden geboekt om mee te gaan. Op dat moment hebben we met vrienden ook besloten om dan maar meteen een stichting op te gaan richten. Via Dos Winkel van Sea First hebben we toen Nanne van Hoytema, onze wetenschapper vanaf dat moment, leren kennen. Fotograaf en filmmaker Anouk van de Beek zou alles gaan vastleggen. Zo ontstond het eerste team van By the Ocean we Unite.”

Zeilen naar Noorwegen en plastic

“Op de boot naar Noorwegen gingen uiteindelijk mee: mensen die van alles wisten over plastic vervuiling, waaronder Nanne en een aantal experts, en mensen die net als ik er helemaal niks over wisten. Dat was een te gekke combinatie. Als je een zeetocht met elkaar aangaat wordt je hoe dan ook een crew met elkaar. Wat er dan gebeurt is pure magie. En dat met de focus op plastic vervuiling. Dat was een hele bijzondere en leuke tijd. De film die wij hierover hebben gemaakt met Anouk van de Beek heet: ‘An Awareness Journey Into Plastic Pollution.’ We hebben in totaal twee prachtige documentaires gemaakt. Met beiden zijn we met veel trots in de bioscoop Tuschinski in Amsterdam in première gegaan.”

“Met deze zeereis naar Noorwegen hebben we toen het nieuws gehaald en konden daardoor veel mensen ons verhaal vertellen. Ook hebben we er zelf heel veel van geleerd. Het leren en inspireren, dat was het leuke eraan. Wij hebben toen besloten: we gaan er nog één jaar mee verder. Mijn geplande wereldreis met mijn boot heb ik toen een jaar uitgesteld. Dat liep uit de hand en uiteindelijk heb ik mij vier jaar gefocust op de stichting. Met heel veel liefde en ik heb er absoluut geen spijt van. Ik heb er zoveel van geleerd en we hebben hele mooie dingen bereikt en impact gemaakt. Dat was echt te gek. Mooi om te zien was ook dat wij elke keer een stapje verder gingen totdat By the Ocean We Unite daar echt als een stevige organisatie was komen te staan. Ik heb nog steeds nauw contact met de stichting welke inmiddels zelfs naar een tweede en derde generatie is gegaan en het gaat maar door. Er staat een ijzersterk team.”

“Uiteindelijk zijn er op de reis naar Noorwegen vier deelnemers en een aantal sponsors mee gegaan. Het moeilijkste van dit reisconcept waren de financiën. De boot kost natuurlijk wat, we wilden de wetenschapper en een filmmaker mee hebben en je hebt ook een aantal man voor de crew nodig. We hadden twaalf plekken aan boord en die zijn dan ook zo op. Grote expedities worden dan eigenlijk alleen maar mogelijk met behulp van sponsors. Je komt er tijdens zo’n proces dan ook achter dat duurzaamheid ergens heel lastig is, zeker als je bewustwording verkoopt. Wij zijn bij By the Ocean we Unite natuurlijk toch een inspirator, een verhalenverteller. En voor educatie zijn veel manieren om geld binnen te krijgen maar het is ergens ook een mistig gebied en je raakt als organisatie een deel van je zelfstandigheid kwijt. Uiteindelijk zijn we toen zelf bedrijfsexpedities gaan organiseren, lezingen gaan geven en merchandise gaan verkopen om naast educatie ook op die manier geld binnen te halen. Vaak was dat niet genoeg, we liepen altijd wel zo’n tienduizend achter op schema. En dat is spannend maar door echt te willen en vol te houden ga je ermee door. Ik ben daarin misschien ook wel een warrige stuurman; dat is het vastbijten in iets en het dromen dat in mij zit.

Voor de grotere expedities was er ondersteuning vanuit de sponsors. Dat waren geplande expedities waarmee we samenwerkten met instituten en met scholen. We wilden daarnaast ook de media opzoeken. Dus je kon uiteindelijk heel veel mensen bereiken. Zo groeide By the Ocean we Unite steeds meer richting een echte organisatie.”

Van dromen en idee naar meer dan een idee

“Met het groeien van By the Ocean we Unite komen we dan eigenlijk weer terug bij mij als persoon. Ik ben een dromer en ik houd van nieuwe dingen starten, dat vind ik echt te gek. Er zijn alleen zoveel dingen om leuk te vinden waardoor ik vrij snel al wist dat ik dit voor even zou gaan doen. Ik vind het fantastisch om mee te maken dat mijn idee, ooit in mijn hoofd begonnen, door anderen wordt opgepikt als nog steeds een goed idee. Het is ook niet meer alleen een idee nu, het is echt iets concreets geworden. En dat is heel mooi. Ooit begonnen als een kleine verandering dat uiteindelijk een steeds grotere impact heeft.”

Er bestaat namelijk geen klein beetje. Alles bij elkaar is een heleboel.

Thomas van Thiel

“Soms beseffen we ons de impact van kleine veranderingen niet. Het milieu- en klimaatprobleem is zo groot dat je je vaak machteloos voelt. Dat heb ik zelf ook gemerkt toen ik diep in de plastic vervuiling dook. In het begin van de oprichting van By the Ocean we Unite dacht ik: we hebben het morgen opgelost, laat mij maar even, zo ging ik er in. Dan kom je er achter dat er behalve plastic nog zoveel meer niet goed gaat ten aanzien van het klimaat en milieu. Toch ben ik positief en geloof ik wel dat wij met zijn allen dit proces aan het verbeteren zijn, hoe langzaam dit ook gaat. Over zoiets gaat jaren heen. Daaraan wil ik mijn bijdrage leveren. Belangrijk hierbij is denk ik dat wij elkaar in de kleine dingen blijven stimuleren. En dan niet met de vinger wijzen want iedereen draagt op de een of andere manier toch zelf ook bij aan de vervuiling, het is niet zwart of wit. Het is een heel complex en ook krom systeem waarin we met zijn allen zitten. Op je eigen manier kun je echter wel je steentje bijdragen en dat kan niet klein genoeg zijn. Er bestaat namelijk geen klein beetje. Alles bij elkaar is een heleboel. Laten we er op deze manier voor strijden dat we met zijn allen de goede kant opgaan.”

De oceaan roept

“Tijdens het proces van het opbouwen van By the Ocean we Unite was er één ding waar ik erg tegenaan liep en dat was het werken aan een bedrijf op een vaste plek in Nederland. Terwijl mijn hart schreeuwde: je moet zeilen en wel nu! Mijn zeiltijd ging van heel veel maanden per jaar naar heel weinig maanden en dat vond ik wel moeilijk.

Drie jaar geleden heb ik dan ook een schip gekocht en deze teruggevaren van Frankrijk naar Nederland om Portugal en Spanje heen. Daarna ben ik twee jaar hard gaan werken. Inmiddels is het dus al zes jaar geleden dat ik die oceaan voor het laatst ben over gereisd. En dat terwijl mijn idee eigenlijk was om met het zeezeilen, waar ik net mee was begonnen, ik jaren niet in Nederland zou zijn.”

“Naast dat ik altijd in een adviserende rol betrokken zal blijven bij By the Ocean we Unite ben ik momenteel dan ook bezig iets nieuws op te zetten. Met Into the Unknown ga ik iets doen dat heel erg dicht bij mij hart ligt. Wij gaan met een kleine crew, bestaande uit Ibrahim, mijn vriendin Lovisa en ikzelf, op ‘Windfall,’ mijn schip, de wereld over varen. We zijn zelfvoorzienend, er is een generator aan boord en er zijn zonnepanelen. Onderweg zijn is honderd procent van het avontuur. Over een paar dagen varen we uit.

We gaan deze reis en alles daaromheen vastleggen op film, te volgen via ons YouTube kanaal en de social media. Wat ik namelijk echt heel leuk vond aan By the Ocean we Unite waren de filmdocumentaires. Het daaraan meehelpen en het produceren. De afgelopen drie jaar heb ik veel met een GoPro gefilmd en het laatste jaar ben ik ook aan de slag gegaan met het editen van film. Er staan ook al twee filmpjes online op YouTube over onze dagelijkse gebeurtenissen. De naam ‘Into The Unknown’ hebben we gekozen omdat voor iedereen die aan boord is is wat we gaan doen een heel groot ‘into the unkown.’ We gaan echt het onbekende in. Wat wij met onze filmpjes hopen te bereiken is het inspireren van mensen om hun eigen ‘into the unknown’ te vinden, hun dromen na te jagen, hoe groot of hoe klein die ook zijn.”

Je kunt het maar beter wél doen en daar spijt van krijgen, dan het niet doen.

Thomas van Thiel

Featured foto: Estrella Brandt