MOYU: hoe uitwisbaar steenpapier de wereld gaat veroveren

Dat het niet goed gaat met de wereld is iets waar Roel Schatorjé zich al lange tijd van bewust is. “Ik ben van mijzelf iemand die erg nieuwsgierig is. Altijd ben ik aan het lezen en onderzoeken. Als je zoveel leest loop je vaak ook een beetje vooruit op de ontwikkelingen. Waardoor ik erachter kwam dat het veel slechter gaat met de wereld dan wij allemaal denken. En dat wij met zijn allen op volle kracht er van alles aan moeten gaan doen om de wereld te redden. Er zijn ook veel dingen die niet kloppen in de wereld. Veel mensen zien dit niet of willen dit niet zien en accepteren het dan maar gewoon zoals het is. Zonder te denken dat er nog een kans is om veranderingen teweeg te brengen. Zelf geloof ik daar wel sterk in. Waardoor ik erg gedreven ben om wél iets proberen te veranderen.” 

Ik moet íets doen!

“Een aantal jaar geleden werkte ik bij de Rabobank, zag ondertussen de wereld kapot gaan en ik dacht dan ook: ik moet íets doen! Wat precies wist ik op dat moment nog niet maar ik moest gewoon aan de slag gaan, ergens beginnen, de wereld helpen beter te maken. Ik werkte bij de bank als financieringsspecialist en probeerde het eerst via die weg. Als financieringsspecialist help je bedrijven met het verkrijgen van financiering vanuit de bank. Een bedrijf komt dan naar je toe met een plan en een voorstel waarin staat hoeveel geld zij nodig hebben.” 

Duurzaamheid in je corebusiness

“Ik dacht toen: wat als wij als bank in het vervolg aan deze bedrijven gaan vragen: wat ga je doen voor de wereld? Wat is je missie? Ik vind namelijk dat je als bedrijf pas écht kunt verduurzamen door dat in je corebusiness te doen en bij de bank is dat het uitlenen van geld. En dan als bank vervolgens alleen nog maar geld uit te gaan lenen aan bedrijven die ook duurzaamheid in hun corebusiness hebben verwerkt. Veel bedrijven doen bijvoorbeeld slechts gedeeltelijk iets aan duurzaamheid waardoor ze kunnen zeggen dat zij duurzaam zijn. Maar zijn daarmee dus uiteindelijk niet écht duurzaam.”

Laten we met zijn allen proberen verandering te brengen. Want als we niks doen gaat het hoe dan ook fout.

Roel Schatorjé

De keuze om MOYU te beginnen

“Ik heb toen vervolgens een half jaar lang geprobeerd om dat bij de bank er doorgedrukt te krijgen maar er was weinig animo voor. Daarbij kwam dat er in die tijd ook een reorganisatie gaande was waardoor de focus van de bank heel ergens anders lag. Na een half jaar heb ik het toen uiteindelijk opgegeven. En besefte ik tegelijkertijd dat ik niet nog langer bij de bank kon blijven werken. Ik wilde namelijk iets gaan doen op het gebied van duurzaamheid. Toen ben ik MOYU begonnen. 

Bij zo’n keuze komen dan vervolgens ook allemaal angsten kijken en zijn er allemaal beren op de weg. Maar op een gegeven moment heb ik gewoon tegen mijzelf gezegd: het kan mij niet schelen, ik ga gewoon ergens beginnen en ik laat de angsten voor wat ze zijn. Ik ga ervoor en ik zie over vijf jaar wel weer waar ik dan sta. Elke keer als er dan weer zo’n gedachte bovenkwam van ‘het gaat toch niet lukken’ bleef ik tegen mezelf herhalen: gewoon door blijven gaan! En mocht het uiteindelijk niet lukken dan heb ik het in ieder geval geprobeerd. 

Daarnaast geloof ik er in om met zijn allen te werken aan oplossingen. Dat is voor mij eveneens een sterke drijfveer en geeft tegelijkertijd houvast: het met zijn allen proberen want als we niks doen gaat het hoe dan ook fout.” 

Het idee van steenpapier

“Mijn inspiratie voor MOYU heb ik opgedaan tijdens mijn studie bedrijfseconomie waarbij ik mijn master deed in sustainable entrepeneurship. Tijdens die master kwamen er veel sprekers voorbij die vertelden over verschillende duurzame initiatieven. Eén van die sprekers, nu zo’n zes, zeven jaar geleden, vertelde over steenpapier. Ik dacht toen, waarschijnlijk net als iedereen: hè kun je papier maken van steen? Vervolgens ben ik dat gaan onderzoeken. Ik wilde er toen eigenlijk al iets mee gaan doen maar ik was nog onervaren en wist niet goed waar ik moest beginnen. Het nadeel bij steenpapier was -en is nog steeds- bovendien dat er nog geen recycleketen voor is opgezet zoals bij normaal papier. Dus als ik dan steenpapieren boekjes zou gaan maken dan zou ik daarmee de afvalstroom vervuilen, ondanks dat het zelf een duurzaam product is. Steenpapier heeft wel een cradle to cradle certificaat, waardoor je van oud steenpapier weer nieuw steenpapier kunt maken, maar dan moet het wel terug naar de fabriek. Het nadeel hierbij is is dat de enige fabriek in Taiwan staat. Dus dat was geen oplossing.   

Vervolgens had ik nog het idee om dan samen iets met bedrijven zelf te gaan organiseren in de vorm van een verzamelbox. Alleen toen ik dat verder uitdacht waren ook daarbij weer allerlei obstakels aanwezig. Wat je dan merkt is dat wanneer je te lang over een idee nadenkt je ook steeds meer beren op de weg gaat zien. Waarop ik vervolgens tot de conclusie kwam dat mijn idee niet echt uitvoerbaar was. Totdat ik op een gegeven moment steenpapieren notitieboekjes uit China vond.”

Toen we erachter kwamen dat MO ‘magisch’ en YU ‘plek’ betekende was dat voor ons de perfecte naam, aangezien de natuur een magische plek is.

Roel Schatorjé

Het allereerste begin van MOYU

“In 2019 ben ik toen samen met een vriend MOYU begonnen en zijn we deze steenpapieren boekjes uit China gaan importeren. Dat combineerde ik met mijn inmiddels parttime baan bij de Rabobank in de avonduren. De naam MOYU is ontstaan vanuit een verbastering van MODU, omdat we een modulair boekje wilden maken. Toen we erachter kwamen dat MO ‘magisch’ en YU ‘plek’ betekende was dat voor ons de perfecte naam, aangezien de natuur een magische plek is. Ik ben toen een webshop gaan bouwen die elke maand steeds beter liep. Ook werd de vraag naar de notitieboekjes steeds groter. Tegelijkertijd leerden we van alles: van het bouwen van een website, marketing, social media tot de belastingaangiften aan toe. Op een gegeven moment kwamen we op het punt aan dat we de Rabobank hadden aangesloten als klant. De Rabobank wilde aanpassingen aan de notitieboekjes hebben zoals een andere omslag en een verschillend aantal pagina’s. Alleen verliep het doorvoeren van deze aanpassingen erg stug omdat we de boekjes in China inkochten waardoor we de aanpassingen niet zelf konden doen. En het lukte ook niet om in China de aanpassingen voor elkaar te krijgen. Daarnaast misten wij ook transparantie in hoe het product in China precies gemaakt werd. Uiteindelijk zijn wij er toen achter gekomen dat wat zij ons verkochten helemaal geen echt steenpapier was. We voelden ons toen behoorlijk genept; je denkt iets te kopen wat het achteraf helemaal niet blijkt te zijn.” 

“We zijn toen op zoek gegaan naar mogelijkheden om de boekjes in Nederland te gaan laten maken. Inmiddels hadden we ook gemerkt dat veel mensen het uitwisbaar schrijven erg leuk vonden. Dat paste heel goed in onze doelstelling van het tegengaan van papierverspilling. We hebben toen tegen elkaar gezegd: laten we er wél mee doorgaan en dan kijken of we in Nederland notitieboekjes kunnen laten maken die dan wel écht van steenpapier zijn. We konden op deze manier dan ook onze eigen designs maken en ons eigen verhaal koppelen aan het product. In december 2020 hadden we vervolgens ons eerste eigen notitieboekje in handen.” 

Eco-Schools

“Vanaf dat moment ging het erg snel met MOYU. Dat kwam onder andere doordat we op dat moment ook bezig waren met Eco-Schools. Dat is een organisatie die scholen helpt met het opzetten van duurzaamheidprogramma’s waarin leerlingen worden gestimuleerd om op een duurzame manier na te denken en te handelen. Alle tachtig landen-coördinatoren kwamen toen naar Nederland toe. We hadden het idee om voor dat event iets met MOYU te gaan doen. Uiteindelijk hadden we bedacht om na afloop iedereen een MOYU-notitieboekje te geven. Binnen twee weken hebben we toen het design en de boekjes hiervoor gemaakt. Tegelijkertijd was het meteen een test om te kijken wat de mensen ervan vonden. Vervolgens is alles in een stroomversnelling gekomen.” 

Samen met Paul MOYU verder uitbouwen  

“Ondertussen was de vriend waarmee ik MOYU was begonnen er uitgestapt. Hij had zelf iets minder affiniteit met duurzaamheid en was daarnaast nog met een ander bedrijf en met zijn studie bezig waardoor zijn focus niet heel erg bij MOYU lag. Vervolgens ontmoette ik Paul Sintnicolaas en samen vormen wij een erg goede match. Ik had ook bewust gezocht naar een partner die meer een sales- en marketingachtergrond heeft. Omdat ik heel veel potentie zag in bedrijven als klanten van MOYU. Bij bedrijven is namelijk enorm veel papierverspilling. Zeventig procent van het kantoorafval is papier. Dat zag ik bijvoorbeeld ook bij de Rabobank en ik wilde daar dan ook heel graag iets aan doen. Dat was ook de reden waarom ik een notitieboek voor bedrijven wilde maken. En omdat Paul sales heel leuk vind kon hij mij helpen om al deze bedrijven bij MOYU aan te gaan sluiten. Wij zijn MOYU toen verder gaan uitbouwen. Eind 2019, begin 2020 zijn we vervolgens met zoveel mogelijk bedrijven koffie gaan drinken om ons product te laten zien. De insteek hierbij was dan natuurlijk om bedrijven in plaats van normale papieren notitieboekjes de notitieboekjes van MOYU te laten kopen.”

Van bedrijf naar consument

“Alleen brak in maart vorig jaar het coronavirus uit en alle bedrijven waarmee we in gesprek waren vielen in één keer weg. Vervolgens hebben we toen een switch gemaakt van het maken van producten voor bedrijven naar producten voor de consument, online te bestellen via de webshop. Iedereen was op dat moment namelijk thuis aan het werk.

We wilden daarbij ook iets leuks en positiefs gaan doen voor alle thuiswerkers. We hebben toen een A3-poster ontworpen met op de voorkant een weekplanner, to do lists en ruimte voor notities en op de achterkant stonden dan allemaal spelletjes als boter, kaas, eieren en sudoku. Dit omdat met thuiswerken privé en werk soms door elkaar lopen en je dan tijdens je pauze bijvoorbeeld even een spelletje kunt doen met je gezin of met een huisgenoot. Veel mensen bleken deze A3-poster erg leuk te vinden waardoor wij vanuit dat idee vervolgens nog meer soorten placemats zijn gaan ontwerpen. Zo hebben we placemats met ruitjes, kleinere placemats met alleen to do lists, een maandplanner en boodschappenlijstjes. Dat soort oplossingen bedenken en nieuwe producten maken vind ik zelf één van de leukste dingen om te doen. Eind maart dit jaar komt er bijvoorbeeld ook een grotere versie van het notitieboek in A4-formaat. Daar is veel vraag naar.”

“Ik ben dan ook best een creatief persoon en het liefst ben ik alleen maar met dit soort ideeën en ontwerpen bezig. Maar op een gegeven moment moet je ook een bepaalde focus hebben om een product dat je net hebt uitgebracht eerst goed in de markt te zetten voordat je aan het volgende product begint. 

Daarom is het goed dat Paul en ik samenwerken. Hij is erg goed in het concreet maken en uitrollen van ideeën. Zodra een idee live komt dan zorgt hij ervoor dat iedereen die hier werkt met volle kracht en volgens een strakke planning aan de slag gaat. Waar ik dan vooral energie krijg van het creatieve proces zit zijn energie vooral in het commerciële succes. Daardoor vullen wij elkaar enorm goed aan.

Wat ik aan de zakelijke kant dan wel weer heel leuk vind is het eerste contact leggen, koffie drinken en samen met de klant een relatie opbouwen. En daarbij dan ook een beetje ‘out of the box’ te denken. Te kijken naar het papiergebruik binnen zo’n bedrijf en vervolgens een concept hiervoor te bedenken. Ik zou bijvoorbeeld ook heel graag printpapier willen omzetten naar steenpapier alleen zijn de ontwikkelingen voor bijpassende printers nog niet zo ver. Tot het punt van brainstormen vind ik het dan nog leuk en daarna neemt gelukkig iemand anders het van mij over. Je merkt namelijk dat wanneer je dingen doet die je heel erg leuk vindt je daar volledig in opgaat. Al het andere stel je dan steeds een beetje uit. Terwijl je dat eigenlijk ook moet doen.” 

De groei van MOYU

“MOYU is in korte tijd erg snel gegroeid. De omzet en het aantal producten is flink toegenomen en inmiddels hebben we een team van dertien man. Ook hebben we vorig jaar alsnog veel notitieboekjes verkocht aan bedrijven. Dat was in de maanden november en december in de aanloop naar kerst. Veel bedrijven kochten onze notitieboekjes toen als relatiegeschenk. Waarbij het idee daarvoor vaak via een medewerker kwam die zelf als consument ons notitieboekje had gekocht. Met de groei van MOYU zijn we ook gaan nadenken over wie wij nou precies zijn als bedrijf. Over waar we voor staan en wat onze ambities zijn. We zijn toen met het hele team om de tafel gaan zitten, hebben dilemma’s voorgelegd en zijn daarover vervolgens met zijn allen gaan sparren.” 

Wij gaan steenpapier wereldwijd groot maken.

Roel Schatorjé

Missie

“Een impactadviseur heeft ons hierbij geholpen middels het opzetten van een missiestatement. Waaruit is voortgekomen dat onze belangrijkste missie ‘het aan de man brengen van steenpapier’ is. Om mensen te laten inzien welke alternatieven er zijn voor papier. Veel mensen zijn zich namelijk niet bewust dat papier vervuilend is. Ook hebben wij naar elkaar uitgesproken: wij gaan steenpapier wereldwijd groot maken. Zodat over vijf jaar iedereen ervan op de hoogte is. Dit door middel van reduce, change en restore. Eén: wij gaan single-use papier reduceren. Twee: wij willen de papierindustrie veranderen, dus change. En de derde is restore: voor elk verkocht notitieboek geven we een stuk terug aan de natuur. Nu planten we nog één boom per boek. Straks willen we vijf procent van onze omzet teruggeven aan de natuur. Voor de papierindustrie worden namelijk bomen omgekapt. Daar planten wij als MOYU weer bomen voor terug.”

De uitdagingen in de wereld van steenpapier

“Bij steenpapier zijn er wel twee uitdagingen. Ten eerste het lokaal verwerken ervan. Als er binnen Nederland of ergens anders in Europa weer nieuw steenpapier gemaakt kan worden dan is er een oplossing voor de recycleketen. Echter doordat er nu nog weinig vraag is naar steenpapier is er op dit moment niemand geïnteresseerd om hier een steenpapierfabriek neer te gaan zetten. We zijn dan ook met andere partijen bezig om meer vraag naar steenpapier te creëren zodat de aanbodkant interessant gaat worden voor Europa. Naast MOYU is er nog één andere partij in Nederland en twee andere partijen buiten Europa die notitieboekjes van steenpapier maken. Echter zijn deze niet uitwisbaar en herschrijfbaar. Daarin zijn wij dan de enige partij in de wereld. Het uitwisbare aspect komt met name door de pen die bij onze notitieboekjes zit en het papier is waterafstotend. Hierdoor blijven er na het uitwissen geen groeven achter in het papier wat je wel zou hebben als je met deze pen op normaal papier zou schrijven en het dan vervolgens uitgumt. Het steenpapier dat wij gebruiken is ook wat dikker dan gemiddeld om te voorkomen dat een penafdruk in het papier blijft staan. En omdat het waterafstotend is kun je met een nat doekje de pagina weer leegmaken.” 

Bioplastic

“Een andere uitdaging bij steenpapier is het plastic dat nodig is als bindmiddel bij het maken ervan. Steenpapier bestaat namelijk voor tachtig procent uit steen, afkomstig als restproduct uit mijnen wat vervolgens vergruisd wordt tot poeder. Daar wordt dan twintig procent plastic aan toegevoegd als bindmiddel. Het plastic dat daar nu voor wordt gebruikt is HDPE, een relatief schone vorm van plastic. Maar je zou ook bioplastic kunnen gaan toevoegen om steenpapier te maken. Alleen geldt ook hier weer dat er momenteel nog geen interesse is om hierin ontwikkelingskosten te gaan steken vanwege de beperkte vraag naar steenpapier.” 

“In het verleden communiceerden wij met MOYU op de social media vooral over duurzaamheid. Wij hebben nu met elkaar afgesproken dat we meer gaan communiceren over het functionele aspect van onze notitieboekjes. Onze communicatie over de papierindustrie, waarom steenpapier beter is en dat we bomen planten doen we dan via de notitieboekjes zelf. En via de emails die mensen krijgen in onze aftersales. Wij hebben namelijk gemerkt dat wanneer je veel communiceert over hoe vervuilend papier wel niet is en dat je daarom beter kan switchen naar ons product, dit best wel een negatieve lading heeft. We zijn daar dus vanaf gestapt en ons vooral gaan richten op de positieve aspecten. De bewustwording komt dan via het boekje zelf.”

Omgaan met tegenslagen

“Het is voor MOYU niet altijd even soepel gegaan. In de week nadat corona aanbrak belden alle bedrijven dus af. En we kwamen er ook nog eens achter dat we een productiefout hadden gemaakt, waardoor de producten die wij hadden liggen onverkoopbaar waren. Daar kwam nog bij dat Facebook ons per ongeluk had geblokkeerd waardoor we zes weken aan omzet misten. Onze campagnes op Facebook genereerden namelijk veel aandacht voor MOYU. En ergens voelt adverteren op Facebook voor mij als een dilemma maar dat was voor ons de enige manier om ons product onder de aandacht te brengen. Omdat het een heel nieuw product is dat dan bijna niemand nog kent gaan mensen er op internet ook niet naar zoeken. Want wie zoekt er nou op ‘steenpapier’ en ‘uitwisbare notitieboekjes?’ Al deze tegenslagen bij elkaar, dat was wel even flink slikken. Maar uiteindelijk kom je ook daar weer overheen. Wij hebben toen meteen doorgepakt en zijn gaan kijken naar andere oplossingen. Zo hebben we bijvoorbeeld iemand aangenomen die zich ging bezighouden met Google SEO en blogs schrijven.”

Nieuwe uitdagingen

“Wat voor mij los van dit alles persoonlijk ook een uitdaging is, is dat Paul en ik een jaar geleden nog met zijn tweeën waren en nu heb je dan ineens de verantwoordelijkheid over een heel team. Ook zijn wij binnen erg korte tijd als bedrijf enorm gegroeid. Waardoor het allemaal veel sneller is gegaan dan we hadden verwacht. Daardoor gaat het op alle vlakken ook ineens om veel meer geld. Elke maand heb je lonen te betalen maar daardoor moet je ook elke maand bedrijven blijven aansluiten. Dat legt best wel een druk op je. Het is allemaal heel leuk maar tegelijkertijd dus ook best spannend.”

In het begin zijn mensen vaak sceptisch. Zodra het dan goed gaat met je bedrijf is opeens iedereen geïnteresseerd.

Roel Schatorjé

Feedback als een leermoment

“En als we het dan over ons team hebben dan is voor mij belangrijk: wie iemand is, wat zijn of haar rol is en waar diegene goed in is. Ik neem ook alleen maar mensen aan die beter zijn dan ik in wat zij doen. En dat reflecteert dan ook weleens terug naar jezelf waarbij je je afvraagt wat jouw eigen rol nu eigenlijk is in het geheel. En soms maakt dat je ook onzeker.

Zeker in het begin van een startup waar je wat dat betreft vaak eerst een bepaald punt voorbij moet. In zo’n fase begrijpen veel mensen nog niet echt waar je nou precies mee bezig bent en zijn dan ook vaak sceptisch. Dat heb ik zelf ook gemerkt. Pas als mensen zien dat het goed gaat met je bedrijf dan is opeens wél iedereen geïnteresseerd. 

Wat ik toen op een gegeven moment heb gedaan is bij mijzelf een knop omzetten om het niet meer persoonlijk te nemen. En de feedback te zien als een leermoment en daarvoor te bedanken. Want als mensen al deze vragen hebben kan het ook best zijn dat ik het bijvoorbeeld niet goed uitleg. En dat is niet altijd even makkelijk omdat het vooral in het begin toch je kindje is. Waardoor alles juist heel persoonlijk voelt. Maar in de loop van de tijd lukt het steeds beter om dat los te laten.

Ook als ik zelf feedback moet geven pas ik dit toe. In ons team benadrukken we bijvoorbeeld altijd dat het niet gaat om jou als persoon maar om het werk dat je doet. En om terugkoppeling daarover dan te zien als een kado in de vorm van een leermoment.”

21.000 nieuwe bomen in Kenia 

“Wat ik één van de leukste dingen aan MOYU vind is dat we met de verkoop van onze boekjes in 2020 bijna 21.000 bomen in Kenia hebben kunnen planten. Dat doen we in gebieden waar veel ontbossing plaatsvindt. We planten daar dan van nature voorkomende bomen voor terug om zo’n gebied in stand te houden. Waar ik in 2018 nog hard aan het nadenken was over wat ik nou moest doen om de wereld te helpen staan er in Kenia nu ineens dan zo’n 21.000 nieuwe bomen. Dat geeft een fantastisch gevoel. 

Daarnaast word ik erg blij van de reacties van klanten over onze boekjes. Mensen geven vaak aan dat ze ons product erg fijn, leuk en origineel vinden. We proberen van onze kant uit naar klanten ook openheid en transparantie te bieden. Open te staan voor vragen en feedback, service te verlenen en goed bereikbaar te zijn. En merken door de verbaasde reacties van mensen hierop dat zij dit helemaal niet meer gewend zijn van bedrijven. Wij vinden dit vanuit MOYU in ieder geval erg belangrijk. Ons doel is namelijk niet persé om zoveel mogelijk boekjes te verkopen; wij zien liever dat mensen tevreden zijn en blij worden van ons product.”

Omdat als je je verbonden voelt met alles en iedereen om je heen dan ga je dat vanuit jezelf niet kapot maken en vervuilen. Dan zorg je daar gewoon goed voor.

Roel Schatorjé

“Eén van mijn meest favoriete schrijvers is dan ook Charles Eisenstein. Hij heeft een boek geschreven met de titel ‘The More Beautiful World Our Hearts Know Is Possible.’ Het boek gaat over dat er allemaal oplossingen zijn te verzinnen voor duurzaamheid maar dat het er eigenlijk op neerkomt dat we met zijn allen moeten gaan beseffen dat alles en iedereen met elkaar is verbonden. Waarbij elke actie een reactie geeft. Als ik de natuur bijvoorbeeld iets aandoe door een boom te kappen dan komt dat weer terug bij mij in die zin dat ik die boom dus wat aandoe. En dit geldt voor alles; ook voor het contact tussen mensen. Dit neem ik zelf dan ook altijd mee in de manier waarop ik omga met anderen en met de wereld. Omdat alles nou eenmaal met elkaar is verbonden.

Duurzaamheid zélf is bij mij steeds meer een rol gaan spelen na mijn studententijd. Tijdens mijn studie bedrijfseconomie werd al snel duidelijk dat het in de wereld heel veel gaat om cijfers en winstbejag. Ik heb daar zelf niet echt wat mee en ben toen meer over andere zaken gaan lezen waaronder dus het boek van Charles Eisenstein. Hij schrijft over waar het daadwerkelijk om gaat in de wereld. Dat is voor mij echt een eyeopener geweest. Zo heeft hij het bijvoorbeeld ook over dat het gevaar van de wetenschap ligt in dat je alles in cijfers moet uitdrukken. Terwijl het bij de wetenschap eigenlijk meer gaat om het gevoel dat je met zijn allen moet gaan krijgen over waar het nou daadwerkelijk om gaat. Als we dat gevoel eenmaal met zijn allen hebben dan hoeven we bijvoorbeeld ook geen machine meer te bouwen die alle koolstofdioxide uit de lucht haalt en dit omzet naar zuurstof. Dat probleem zouden we dan namelijk helemaal niet hebben. Omdat als je je verbonden voelt met alles en iedereen om je heen dan ga je dat vanuit jezelf niet kapot maken en vervuilen. Dan zorg je daar gewoon goed voor.”

Begin gewoon en dan op een manier die nog veilig voelt

Wat zou je iemand adviseren die ook wilt helpen om de wereld beter te maken maar dit ervaart als een hoge drempel? 

“Ik vond het zelf ook spannend om te beginnen maar wat ik heb gedaan is om het op een manier te doen die nog veilig voelt. En tegelijkertijd ook op het randje van spannend te gaan zitten. Voor mij werkte het om een financiële basis aan te houden om de kosten van wat ik minimaal nodig heb in mijn leven te kunnen dekken. Zodat je niet diep de schulden induikt. Ik heb daardoor nog best lang mijn baan bij de Rabobank in de avonduren aangehouden. Tegelijkertijd ben ik met MOYU elke dag mijn grenzen iets gaan oprekken. Op deze manier is het wat makkelijker om iets te gaan opzetten. Want mijn advies is wel: begin gewoon. We moeten namelijk met zijn allen vol gas gaan en al onze tijd gaan inzetten om de planeet te redden. Het zou zonde zijn als je je alleen maar laat afremmen door angst. Wat hierbij kan helpen is om je angst helemaal uit te schrijven en vast te stellen wat je grootste obstakel is. En dan binnen dat obstakel ervoor te zorgen dat je je nog nét comfortabel voelt met jezelf maar tegelijkertijd ook stap voor stap je grenzen verlegt.”

Featured foto: Paul Sintnicolaas en Roel Schatorjé – MOYU