Van de negatieve energie van zwerfafval naar de positieve impact van Plogsack

Daan Strang, tegenwoordig woonachtig aan het bos in Schoorl, was vroeger al een buitenmens. “Ik ben opgegroeid in Bussum in een hecht gezin met mijn ouders en mijn twee broers en had een gelukkige jeugd. Ik had veel vrienden, was veel buiten en was goed in sport. Ik scoorde regelmatig waardoor ik zelfs herkend werd. In Bussum was je dan meteen een kleine beroemdheid.”

Van kantoorbaan naar een burn-out en jezelf leren kennen

“Toen ik zeventien jaar was ging ik naar Amsterdam om commerciële economie te studeren. Ik heb ergens een commerciële kant en was daarnaast goed in economie en wiskunde. Het idee was dat ik op een dag werkzaam zou zijn in de reclame of een product in de markt zou zetten. Dus ik wilde het commerciële verhaal leren. Toch wist ik niet zo goed of dit het nou écht was. En waar ik dan wél gelukkig van zou worden. 

Na mijn studie heb ik eerst voor lange tijd in de telecomwereld gewerkt. Dat was in een eigen zaak, de Hi winkel in Haarlem, wat heel leuk was en waar ik veel heb geleerd. Na vier jaar had ik daar alles wel bereikt en ben ik gaan werken op het hoofdkantoor van KPN waar ik mij met de marketing en sales van de mobiele telefonie bezighield. Het werk ging mij goed af maar de kantoorwereld, die volledig nieuw voor mij was, vond ik vreselijk. In die periode ging mijn relatie van tien jaar ook nog eens uit en kwam ik vervolgens in een burn-out terecht. Negen maanden later begon ik weer met werken maar kwam er toen achter dat ik mijn werk eigenlijk helemaal niet zo leuk vond. Ook een nieuwe baan bij Vodafone die mij werd aangeboden en waarin ik meer vrijheid had en buiten kon zijn, bleek uiteindelijk niet de oplossing. Opnieuw kwam ik in een dal terecht. Vanaf dat moment ben ik een lang traject ingegaan waarin ik mijzelf uiteindelijk goed heb leren kennen.”

In het ‘nu’ leven en één zijn met de natuur

“Vervolgens ben ik, nu zo’n vier à vijf jaar geleden, samen met mijn twee honden naar Egmond aan Zee verhuisd. Na een maand wist ik al dat ik nooit meer zonder de natuur wilde. Het strand, de zee, de duinen, het bos; alles was daar om de hoek. Dankzij de wandelingen met mijn honden in de natuur leerde ik om ‘in het nu’ te leven in plaats van alleen maar bezig te zijn met wie ben ik, wat wil ik, wat moet ik doen? Mijn wandelingen met de honden werden daardoor steeds langer. Ook kwam ik erachter dat ik met iets groters bezig wilde zijn dan mijzelf. Doordat ik één met de natuur was, voelde ik mij weer onderdeel van het geheel.”

“Zwerfafval dat ik in de natuur tegenkwam voelde dan als negatieve energie. Als iets wat niet klopt. Ik bedacht mij toen: je kunt dat dus ook gewoon opruimen. Daarnaast voelt het nuttig wanneer je bezig bent met iets dat groter is dan jezelf op te lossen. Ik ben toen zwerfaval gaan opruimen en werd daar heel vrolijk van. Doordat ik daar zo mee bezig was werd mijn blik hierop ook steeds breder. Zo vond ik het bijvoorbeeld opeens erg lastig om thuis te komen met boodschappen van de supermarkt waarvan het merendeel in plastic was verpakt. Daarmee zeggen we dan eigenlijk tegen de aarde: bedankt voor je olie, wij zetten het om in iets waar je verder niks mee kunt, consumeren dat zonder empathie en gooien dat vervolgens gewoon neer. Toen besefte ik hoe weinig tot geen verbinding er eigenlijk vanuit de mens is met de aarde. Dat besef vond ik erg moeilijk. Na een tijdje kon ik deze emoties gelukkig ombuigen naar iets positiefs door te zeggen: ik ga er wat aan doen en alle beetjes helpen. Dat soort clichés, maar het is wel waar.”

Plastic tegengaan is een ontzettende moeilijke lobby; zelf plastic opruimen is hartstikke makkelijk.

Daan Strang

Opruimen met heel veel handen  

“Ik kwam erachter dat we het probleem van zwerfafval eigenlijk heel makkelijk zelf kunnen oplossen. Simpelweg door met veel handen de boel te gaan opruimen. Zo eenvoudig is het. We leven met bijna acht miljard mensen op de wereld, dat zijn heel veel handen bij elkaar. Als het afval dan vervolgens niet meer op het land ligt, ligt het op een gegeven moment ook niet meer in de rivieren en ook niet meer in de oceanen. Plastic tegengaan is een ontzettende moeilijke lobby; zelf plastic opruimen is hartstikke makkelijk.

Het opruimen van zwerfafval is ook heel tastbaar. Je maakt de wereld mooier. En van daaruit ontstaan vanzelf intrinsieke stappen om verder te kijken naar zaken als: wil ik zonnepanelen, een elektrische auto, hoe vaak ga ik eigenlijk nog vliegen, wat ga ik eten? Oftewel wat voelt nog goed? En het mooie is: je kunt als mens altijd veranderen.”

Target Earth Foundation

“Ik besloot mij dan ook te gaan verdiepen in goede doelen die rechtstreeks waren gericht op het schoner en mooier maken van de planeet. Echter tot mijn verbazing kon ik er geen één vinden die op deze manier hiermee bezig was. Vaak ging het om alles wat daaromheen hangt maar niet specifiek over de directe impact op de aarde zelf. Ik ben toen zelf een stichting begonnen: Target Earth Foundation.

We mogen namelijk heel dankbaar zijn voor alles wat de planeet ons biedt. Alles wat we hier zien, ons eten, de kleding die wij aan hebben; het is allemaal te danken aan de aarde en daar mogen we best iets voor terug doen. Target Earth Foundation werkt hierbij met een financieel transparant model: al het geld dat binnenkomt gaat naar het goede doel zelf en niet naar bijvoorbeeld het salaris van een topman zoals je wel eens ziet gebeuren. Zo zorgt deze constructie ervoor dat kleine bedragen al een grote impact hebben.”

“Vanuit Target Earth Foundation ben ik toen begonnen met het opzetten van beach cleanups in Egmond aan Zee. Bij de allereerste beach cleanup had ik drie inschrijvingen maar uiteindelijk kwam er niemand opdagen behalve de hond van de overburen die mee ging wandelen. Dus toen ben ik in mijn eentje samen met twee honden en mijn camera het strand gaan schoonmaken. Ik heb daarvan vervolgens een video gemaakt, deze op de social media gepost en kreeg daar leuke reacties op. Maar de moed zakte mij wel in de schoenen: gaat dit ooit wel lukken? Laat staan donaties binnenhalen. Uiteindelijk ben ik er gewoon mee doorgegaan onder het motto van ‘de aanhouder wint’. En dat klopte. Er kwamen uiteindelijk steeds meer mensen op af.

De energie van zo’n beach cleanup is ook heel erg leuk. Ik merk dat wanneer mensen dit in groepsverband doen een stuk positiever reageren dan wanneer zij in hun eentje in de natuur lopen en zich dan ergeren aan al het zwerfafval dat daar ligt.”

Plogging

“In die tijd kwam ook ‘plogging’ om mijn pad. Ik zag de term en vroeg mij af wat het betekende. Plogging bleek een Zweedse term te zijn voor zwerfafval oprapen terwijl je aan het joggen bent. Hierbij staat ‘plocka upp’ voor oprapen en ‘jogga’ verwijst naar joggen. Ik heb toen ‘plogging’ voor mijzelf breder getrokken dan alleen maar joggen naar ook afval oprapen terwijl je gewoon aan het wandelen bent. Want je hoeft natuurlijk niet persé hard te lopen of te joggen om afval op te rapen. 

Vervolgens ben ik gaan kijken of ik deze term ook in Nederland kon introduceren en wilde ik deze kracht bij zetten door het goede voorbeeld te geven. Dit door de combinatie met beach cleanups. Tijdens een beach cleanup ben je namelijk ook actief bezig; je loopt, klimt en bukt veel; je gaat er echt wel van zweten. Het is eigenlijk een hele goede workout.”

Aloha’s nieuwjaarsevent en beach cleanup

“In Wijk aan Zee heb ik vervolgens strandtent Aloha benaderd om een samenwerking aan te gaan. Ik weet dat zij een duurzame ambitie hebben. In januari 2019 hebben wij toen voor het eerst samen een beach cleanup opgezet. Dat was tijdens het nieuwjaarsevent van Aloha. Daar zijn uiteindelijk veel mensen op afgekomen. Ik had inmiddels ook al een aardig netwerk opgebouwd doordat ik daarvoor vrijwel elke dag wel een bericht op de social media postte over wat ik op het strand gevonden had.

Een jaar later hebben wij tijdens het nieuwjaarsevent van Aloha opnieuw een beach cleanup georganiseerd. Leuk was om te zien dat dit steeds groter en professioneler werd. De gemeente had bijvoorbeeld deze keer ook een grote container bij het strand neergezet. We hebben toen zo’n 300 kilo afval met zijn allen opgehaald.”

“Twee jaar geleden kwam ook het idee van de Plogsack. Ik liep regelmatig op het strand met IKEA-tassen en plastic zakken. Ik had daarnaast ook een rugzak mee om afval in te doen die ik dan na afloop eigenlijk wel weg kon gooien. Hierdoor en doordat ik de term ‘plogging’ sneller wilde laten groeien ontstond het idee van de Plogsack. De vraag die ik mijzelf stelde was dan ook: hoe zorg je voor een ergonomisch handige tas waarin je tijdens het hardlopen of wandelen ook spullen en afval in kunt doen en die je kunt hergebruiken?

Uiteindelijk is het een bestaande rugzak geworden waarin je spullen als een laptop en een waterfles kan opbergen. Daarbij zit een losse herbruikbare zak van stevige kwaliteit om het afval mee op te ruimen. De rugzak is modulair waardoor je slechts het kapotte onderdeel hoeft te vervangen in plaats van meteen de hele rugzak. Het heeft een harnas waar je meerdere tassen aan kunt hangen.

Het doel van de rugzak is om naast het creëren van bewustwording herkenbaar te zijn op het strand. Zodat je je niet afvraagt wat iemand daar op het strand nou de hele tijd aan het doen is.  

Na twee jaar van prototypes en ontwerpen was de Plogsack eindelijk af. Inmiddels heb ik er meerdere verkocht, waarbij zelfs een aantal internationale orders zaten vanuit Noord-Amerika, Noord-Afrika en diverse Europese landen. Op den duur hoop ik meer uit te kunnen breiden naar grotere orders en er uiteindelijk misschien zelfs wel van te kunnen leven.”

Corona, startup en slepen met afval

“Ondertussen was dit ook het jaar waarin het coronavirus de wereld in kwam. Ik wilde net de Plogsack gaan introduceren maar toen ik zag hoeveel mensen wc-papier aan het waren inslaan dacht ik: misschien is dit nu niet het juiste moment, mensen hebben wel iets anders aan hun hoofd. Ik heb het toen vervolgens op een laag pitje gezet maar ondertussen stond ik wel te popelen om weer een beach cleanup te organiseren. Niet lang daarvoor was ik namelijk zelf nog met twee Plogsacks na een storm het strand opgegaan. Uiteindelijk liep ik die dag met twee volle tassen en verschillende jerrycans te slepen. Ik had toen uiteindelijk maar twee kilometer afgelegd; de rest van het strand lag nog steeds vol met zwerfafval.”

De internationale impact die ontstaat wanneer je kunt claimen het eerste zwerfafval-vrije land te zijn.

Daan Strang

“En dan te bedenken dat het probleem in Nederland eigenlijk nog lang niet zo groot is als in andere landen. Maar wat als wij als Nederland nou kunnen bewijzen dat wij met genoeg handen alles opgeruimd krijgen? Dan ben je ook een voorbeeld voor al die andere landen. Besef wat de internationale impact zou zijn als je kunt claimen het eerste zwerfafval-vrije land te zijn. Dat zou moeten lukken. Wij Nederlanders zijn namelijk een innovatief volk, wij worden internationaal serieus geworden en dragen bovendien veel bij aan goede doelen.”

“Ik wilde dus weer graag een beach cleanup gaan organiseren. Afgelopen zomer werd het vervolgens ook wat rustiger met betrekking tot het coronavirus en mocht je inmiddels met tien mensen samenkomen. Ik ben toen tijdens mijn eigen beach cleanup tour met een Plogsack in 23 dagen gaan lopen van Den Helder naar Cadzand. Ik wilde toch nog altijd eens de stranden van Nederland inspecteren op zwerfafval. Ik plaatste diverse oproepen op de social media voor wie dat wilde om etappes met mij mee te gaan lopen en ik heb een aantal posters laten drukken. De beach cleanup tour werd uiteindelijk een groot succes en het was heel erg leuk om te doen. Bijna zeshonderd vrijwilligers deden mee en berichten gingen viraal. Ook kwamen de gedrukte media en de radio erbij. Donaties kwamen binnen en partners en sponsors meldden zich. Toen besefte ik: wow, het momentum is er.

Uiteindelijk heeft het mij ook niet meer gekost dan het drukken van de posters en wat benzine om heen en weer te rijden. Het event zelf was dus enorm laagdrempelig. 

Het leuke was dat ik van veel mensen kreeg te horen dat ze geïnspireerd en enthousiast waren geraakt. Dat sterkt je in je eigen gevoel en bevestigt dat je met je idee op het juiste pad zit. Plogsack werd in ene gezien en zowel Target Earth Foundation als The Ocean Cleanup, waarvoor ik bezig was donaties te werven, kregen wat geld binnen.”

Irrational fear is a liar.

Daan Strang

“Als je zoiets opstart zijn er natuurlijk ook altijd twijfels. Mijn mantra hierbij is: ‘fear is a liar.’ Het gaat hierbij dan om irrationele angstgedachten die belemmerend werken en ervoor zorgen dat je geen actie onderneemt. Daarbij gaat het dan niet om angst om van de berg af te springen want dat is natuurlijk wel een reëel gevaar. Irrationele angst daarentegen is een angst die tegen je liegt. Waarom dat precies zo werkt weet ik niet maar je kunt daar gewoon doorheen breken.”

“Bovendien vind ik datgene waarmee ik bezig ben belangrijk en haal daar ook mijn motivatie vandaan. Mijn doel is om meer bewustwording te creëren bij de mensen en hun aan te zetten tot actie. Hoe meer mensen je namelijk ‘aanzet,’ hoe sneller het hele proces gaat waardoor er misschien niet dertig maar hooguit tien jaar overheen gaat om met zijn allen tot grote impact te komen. De slogan ‘Daan doet het, ik doe het, doe jij het ook,’ heb ik later tijdens de beach cleanup tour er ook om deze reden bij bedacht. Het laat de laagdrempeligheid van het overgaan tot actie zien en roept tegelijkertijd mensen op om uit hun comfortzone te stappen. Zodat mensen op het strand niet alleen maar op zoek gaan naar de ijskraam maar ook naar het verdwaalde ijsstokje. Dit voelt écht als mijn roeping. Het is dit dan ook iets waar ik fulltime mee bezig wil zijn.”

Het volgende doel is de golf van bewustwording verder het land op te laten stromen.

Daan Strang

“Hierbij ga ik de golf van bewustwording die ik nu aan de kust heb ingezet herhalen en dan is het volgende doel om die golf het land op te laten stromen. Ik denk dan onder andere aan city cleanups. Net zolang totdat alles hier schoon is. Om dan vervolgens tegen andere landen te zeggen: doe het ook.”

Wat voor advies heb je voor anderen die ook een startup of ander initiatief willen opzetten? “Maak het klein. Begin daarmee. Laat je hierbij inspireren en kijk naar voorbeelden hoe die uiteindelijk groot zijn geworden. Blijf openminded voor zowel verrassingen als voor tegenslagen waar je dan vervolgens je lessen uithaalt. Denk ook op de lange termijn en niet in ‘quick fixes,’ dit laatste werkt namelijk uiteindelijk niet en is bovendien ook geen constructieve manier van iets écht opbouwen.”

Featured foto: Daan Strang – Plogsack